محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در یک طرح تحقیقاتی، موفق به ساخت داربست‌های پلیمری قابل استفاده در حوزه‌ مهندسی بافت شدند. این داربست که به منظور ترمیم استخوان‌های آسیب دیده ساخته شده است، توانایی حمل و رها سازی کنترل شده‌ دارو را نیز دارد.

 به گفته‌ کتایون ناظمی، کارشناس ارشد مهندسی پزشکی و مجری طرح، هدف از ساخت این داربست‌ها بکارگیری آن به منظور ترمیم استخوان آسیب دیده و همچنین رها سازی داروهای آنتی بیوتیک و ضدالتهاب قرار گرفته شده بر روی داربست به صورت موضعی بوده است.

این داربست‌ها حاوی نانوذرات PLGA است که اندازه آن‌ها در محدوده‌ 100 نانومتر گزارش شده است. نکته جالب در استفاده از این نانوذرات این است که قادرند به عنوان حامل‌های دارو عمل کرده و موجب رها سازی آن در مکان مورد نظر شوند. با رها سازی دارو به صورت موضعی، دیگر کل بافت بدن درگیر نشده و باعث کاهش آثار جانبی داروی مورد استفاده می‌شود. این ویژگی همچنین بازده بهتر داروی مورد استفاده را در پی دارد.

ناظمی نتایج به دست آمده از این تحقیقات را این‌ گونه عنوان کرد: داربست‌های تهیه شده دارای تخلخل مناسب و به هم پیوسته هستند. علاوه بر این نانو ذرات کروی PLGA به طور همگن در بستر پلیمری آن‌ها پخش شده‌اند که موجب رها سازی کنترل شده‌ دارو می‌شود. البته باید در نظر داشت که استحکام این داربست‌ها پایین است. بنابراین تنها برای مناطقی از استخوان که تحت بار نیستند، قابل کاربرد خواهند بود.

در این تحقیقات، داربست‌های کامپوزیتی کیتوسان/ شیشه‌ زیست فعال که حاوی نانوذرات کروی پلی‌ لاکتیک‌ گلایکولیک‌ اسید (PLGA) بودند، به روش خشک شدن انجمادی ساخته و مشخصه‌یابی شده‌اند. در ادامه تأثیر افزایش مقدار شیشه زیست فعال بر روی خواص مختلف نظیر جذب آب، نرخ تخریب و خواص مکانیکی داربست‌ها بررسی شده است. از طرفی جهت بررسی ساختار شیمیایی و ریخت شناسی داربست‌ها، از آزمون میکروسکوپ الکترونی، پراش اشعه‌ ایکس و طیف‌سنج فروسرخ استفاده شده است.

در این گزارش آمده است که با افزایش مقدار شیشه‌ زیست‌ فعال، اندازه تخلخل‌ها کاهش و استحکام فشاری آن افزایش می‌یابد. اما افزایش مقدار شیشه‌ زیست فعال، کاهش جذب آب و تخریب را در پی دارد.

به گفته وی، نتایج این طرح برای درمان ضایعات استخوانی که تحت بار نیستند مناسب است. علاوه بر این به دلیل دارا بودن نانو ذرات PLGA، می‌توان داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها و ضدالتهاب‌ها را بر روی آن قرار داد تا بیمار بدون نیاز به تزریق، درمان خود را تکمیل نماید.

بر اساس این گزارش، این مطالعات که نتایج آن در مجله‌ " BioMed Research International " (جلد 2104، شماره 1، سال 2014، صفحات 1-898930 تا 9-898930) منتشر شده است، محصول همکاری کتایون ناظمی، دکتر فتح اله مضطرزاده عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و همکارانشان است.‌